17 Ocak 1949 Yılında Alınan Halı ve 1950 Yılına Ait Uşak Eşme Kilimi | Sayfa 17



Yukarıdaki halı, Evimize doğduğum yıl girmiştir. Uşak’ın hangi mahallinde ve hangi tarihte dokunduğu bilinmemekle beraber, benimle yaşıt olduğu düşünülebilir.
Zekiye ablamın ifadesine göre;
"Senin doğduğun gün (17 Ocak 1949) babamız bu hali ile çarşıdan geldi. Halı serdi ve senide ortasına yatırdı"

2014 yılını yaşadığımız bu süreçte;
Ben Zahit 65 yılı geride bıraktım. El emeği göz nuru bu sanat eserinin; kaç yılda dokunduğu, halı tüccarında ne kadar bekledikten sonra, babamızın beğenisine sunulduğu bilinmemektedir.
1955 yılında ünlü halıcı MEMDUH UŞAKLIGIL’den salon için, bu halinin büyük boy dokunması istendiğinde "Bedeli ne kadar olursa olsun mevzu bahis değil,yeter ki dokuyun" denildiği halde Maalesef aynısı dokutulamamıştır.
Ben, bu sanat eserini;ünlü bir ressamın tablosunun karşısında duyduğum hayranlıkla seyreder ve hayretler içinde kalırım.
Bir yaz gecesinde, ışık ve ses düzeni fevkelade dizayn edilmiş, güzel bir mekanda icra edilecek şenliğe davetli olduğumuzu farz edelim!
Müzikle çoşan ve pisti dolduran onlarca çift, ritmik hareketlerle karıncalar gibi bazen birbirine çarparak,ileri geri yol alırlarken;
Onlara baka baka yorulan gözler, dinlenmek için tenha alanlara yönelirken, pist ağır ağır boşalıyor ve bir iki uygun çift, rüzgar gibi, kelebek gibi bir uçtan bir uca, kenardan ortaya doğru, profesyonel danslarıyla izleyenlerin yorulmuş gözlerine ve ruhlarına güç katıyorlar ve uzun uzun alkış topluyorlar. Böyle sahnelere bazen hepimiz şahit olmuşuzdur.
Hah uzmanları, kaliteli bir halıyı ifade ederlerken; yukarıdaki teşbih gibi bir anlatımda bulunurlar.
Antika halılarda desen ve motifler kenarlarda ve orta kısında hakimdirler. Kenarlardaki ve ortadaki motifleri birbirinden ayıran bir boşluk bulunur. Bir ressamın kıl fırçası ile çizilmiş gibi; birbirine geçmiş desenlerin ve renkler deryasının oluşturduğu bu kenar motiflerini seyrederken yorulan gözler bu fonda(boş alanda)adeta dinlenirler ve göbekteki motifleri hayranlıkla izlemek için yeniden bir güç kazanırlar.
Bu özellikleri ve santimetredeki düğüm sayısının çokluğu ile kök boyalı Uşak Halılan, Dünya halıları arasında, ilk tercih edilen halı ünvanına sahiptirler.
Uşak Halıların ve örnekleri, Dünya müzelerinde teşhir edilmektedirler.İş Bankası Kültür Yayınlarından, dil ve din alimi BESIM ATALAY’ın "Dünya Halıcılığı ve Uşak Halılan"kitabı ilgi duyanlar için kaynak niteliğindedir.

Uşak Eşme Kilim göz kamaştıran motifleri ile, kök boya ve yün özelliği ile Türkiye genelinde isim yapmıştır. Aşağıdaki kilim 1950 yılına aittir.